The Remnant of Israel

1Λέγω (I ask) οὖν (then), μὴ (not) ἀπώσατο (did reject) ὁ (-) Θεὸς (God) τὸν (the) λαὸν (people) αὐτοῦ (of Him)? μὴ (Never) γένοιτο (may it be)! καὶ (Also) γὰρ (for) ἐγὼ (I) Ἰσραηλίτης (an Israelite) εἰμί (am), ἐκ (of the) σπέρματος (seed) Ἀβραάμ (of Abraham), φυλῆς (of the tribe) Βενιαμίν (of Benjamin). 2οὐκ (Not) ἀπώσατο (did reject) ὁ (-) Θεὸς (God) τὸν (the) λαὸν (people) αὐτοῦ (of Him), ὃν (whom) προέγνω (He foreknew). ἢ (Or) οὐκ (not) οἴδατε (know you) ἐν (in) Ἠλίᾳ (Elijah) τί (what) λέγει (says) ἡ (the) γραφή (Scripture), ὡς (how) ἐντυγχάνει (he pleads) τῷ (-) Θεῷ (with God) κατὰ (against) τοῦ (-) Ἰσραήλ (Israel): 3“Κύριε (Lord), τοὺς (the) προφήτας (prophets) σου (of You) ἀπέκτειναν (they have killed); τὰ (the) θυσιαστήριά (altars) σου (of You) κατέσκαψαν (they have torn down); κἀγὼ (and I) ὑπελείφθην (have been left) μόνος (alone), καὶ (and) ζητοῦσιν (they are seeking) τὴν (the) ψυχήν (life) μου (of me).”a?

4Ἀλλὰ (But) τί (what was) λέγει (spoken) αὐτῷ (to him) ὁ (the) χρηματισμός (divine answer)? “Κατέλιπον (I have left) ἐμαυτῷ (to Myself) ἑπτακισχιλίους (seven thousand) ἄνδρας (men) οἵτινες (who) οὐκ (not) ἔκαμψαν (have bowed) γόνυ (the knee) τῇ (-) Βάαλ (to Baal).”b

5Οὕτως (Thus) οὖν (then) καὶ (also), ἐν (in) τῷ (the) νῦν (present) καιρῷ (time), λεῖμμα* (a remnant) κατ’ (according to) ἐκλογὴν (the election) χάριτος (of grace) γέγονεν (there has been). 6εἰ (If) δὲ (now) χάριτι (by grace), οὐκέτι (no longer) ἐξ (from) ἔργων (works); ἐπεὶ (otherwise) ἡ (-) χάρις (grace) οὐκέτι (no longer) γίνεται (would be) χάρις (grace).c

7Τί (What) οὖν (then)? ὃ (What) ἐπιζητεῖ (is seeking) Ἰσραήλ (Israel), τοῦτο (this) οὐκ (not) ἐπέτυχεν (it has obtained); ἡ (-) δὲ (but) ἐκλογὴ (the elect) ἐπέτυχεν (obtained it). οἱ (The) δὲ (now) λοιποὶ (rest) ἐπωρώθησαν (were hardened), 8καθὼς* (as) γέγραπται (it has been written):

“Ἔδωκεν (Gave) αὐτοῖς (them) ὁ (-) Θεὸς (God) πνεῦμα (a spirit) κατανύξεως (of stupor),

ὀφθαλμοὺς (eyes) τοῦ (-) μὴ (not) βλέπειν (to see),

καὶ (and) ὦτα (ears) τοῦ (-) μὴ (not) ἀκούειν (to hear),

ἕως (unto) τῆς (the) σήμερον (today) ἡμέρας (day).”d

9Καὶ (And) Δαυὶδ (David) λέγει (says):

“Γενηθήτω (Let be) ἡ (the) τράπεζα (table) αὐτῶν (of them) εἰς (for) παγίδα (a snare) καὶ (and) εἰς (for) θήραν (a trap),

καὶ (and) εἰς (for) σκάνδαλον (a stumbling block) καὶ (and) εἰς (for) ἀνταπόδομα (a retribution) αὐτοῖς (to them);

10σκοτισθήτωσαν (let be darkened) οἱ (the) ὀφθαλμοὶ (eyes) αὐτῶν (of them), τοῦ (-) μὴ (not) βλέπειν (to see),

καὶ (and) τὸν (the) νῶτον (backs) αὐτῶν (of them), διὰ (for) παντὸς (ever) σύνκαμψον (bent over).”e

The Ingrafting of the Gentiles

11Λέγω (I ask) οὖν (then), μὴ (not) ἔπταισαν (did they stumble) ἵνα (that) πέσωσιν (they might fall)? μὴ (Never) γένοιτο (may it be)! ἀλλὰ (But) τῷ (in the) αὐτῶν (of them) παραπτώματι (trespass) ἡ (-) σωτηρία (is salvation) τοῖς (to the) ἔθνεσιν (Gentiles), εἰς (so as) τὸ (-) παραζηλῶσαι (to provoke to jealousy) αὐτούς (them). 12εἰ (If) δὲ (however), τὸ (the) παράπτωμα (trespass) αὐτῶν (of them) πλοῦτος (is riches) κόσμου (of the world), καὶ (and) τὸ (the) ἥττημα (failure) αὐτῶν (of them) πλοῦτος (is the riches) ἐθνῶν (of the Gentiles), πόσῳ (how much) μᾶλλον (more) τὸ (the) πλήρωμα (fullness) αὐτῶν (of them)!

13Ὑμῖν (To you) δὲ (now) λέγω (I am speaking), τοῖς (the) ἔθνεσιν (Gentiles). ἐφ’ (Upon) ὅσον (as much as) μὲν (indeed) οὖν (therefore) εἰμι (am) ἐγὼ (I) ἐθνῶν (of the Gentiles) ἀπόστολος (apostle), τὴν (the) διακονίαν (ministry) μου (of me) δοξάζω (I magnify), 14εἴ (if) πως (at all) παραζηλώσω (I shall provoke to jealousy) μου (of me) τὴν (the) σάρκα (flesh), καὶ (and) σώσω (shall save) τινὰς (some) ἐξ (of) αὐτῶν (them). 15εἰ (If) γὰρ (for) ἡ (the) ἀποβολὴ (rejection) αὐτῶν (of them) καταλλαγὴ (is the reconciliation) κόσμου (of the world), τίς (what will be) ἡ (the) πρόσλημψις (acceptance), εἰ (if) μὴ (not) ζωὴ (life) ἐκ (out from) νεκρῶν (the dead)? 16εἰ (If) δὲ (now) ἡ (the) ἀπαρχὴ (firstfruit) ἁγία (is holy), καὶ (also) τὸ (the) φύραμα (lump); καὶ (and) εἰ (if) ἡ (the) ῥίζα (root) ἁγία (is holy), καὶ (also) οἱ (the) κλάδοι (branches).

17Εἰ (If) δέ (however) τινες (some) τῶν (of the) κλάδων (branches) ἐξεκλάσθησαν (were broken off), σὺ (you) δὲ (now), ἀγριέλαιος (a wild olive tree) ὢν (being), ἐνεκεντρίσθης (were grafted in) ἐν (among) αὐτοῖς (them), καὶ (and) συνκοινωνὸς (a fellow-partaker) τῆς (of the) ῥίζης (root) τῆς (of the) πιότητος (fatness) τῆς (of the) ἐλαίας (olive tree) ἐγένου (have become), 18μὴ (not) κατακαυχῶ (boast over) τῶν (the) κλάδων (branches). εἰ (If) δὲ (now) κατακαυχᾶσαι (you boast against them), οὐ (not) σὺ (you) τὴν (the) ῥίζαν (root) βαστάζεις (support), ἀλλὰ (but) ἡ (the) ῥίζα (root) σέ (you).

19Ἐρεῖς (You will say) οὖν (then), “Ἐξεκλάσθησαν (Were broken off) κλάδοι (branches), ἵνα (that) ἐγὼ (I) ἐγκεντρισθῶ (might be grafted in).” 20καλῶς (Rightly so); τῇ (by the) ἀπιστίᾳ (unbelief) ἐξεκλάσθησαν (they were broken off); σὺ (you) δὲ (however) τῇ (-) πίστει (by faith) ἕστηκας (stand). μὴ (Not) ὑψηλὰ (high) φρόνει (be minded), ἀλλὰ (but) φοβοῦ (be afraid). 21εἰ (If) γὰρ (for) ὁ (-) Θεὸς (God) τῶν (the) κατὰ (according to) φύσιν (nature) κλάδων (branches) οὐκ (not) ἐφείσατο (spared), [μή (not) πως] (at all) οὐδὲ (neither) σοῦ (you) φείσεται (will He spare).

22ἴδε (Behold) οὖν (therefore) χρηστότητα (the kindness) καὶ (and) ἀποτομίαν (severity) Θεοῦ (of God); ἐπὶ (upon) μὲν (indeed) τοὺς (those) πεσόντας (having fallen), ἀποτομία (severity); ἐπὶ (toward) δὲ (however) σὲ (you), χρηστότης (kindness) Θεοῦ (of God), ἐὰν (if) ἐπιμένῃς (you continue in) τῇ (the) χρηστότητι (kindness); ἐπεὶ (otherwise) καὶ (also) σὺ (you) ἐκκοπήσῃ (will be cut off). 23κἀκεῖνοι (Even they) δέ (now) ἐὰν (if) μὴ (not) ἐπιμένωσιν (they continue) τῇ (-) ἀπιστίᾳ (in unbelief), ἐνκεντρισθήσονται (will be grafted in); δυνατὸς (able) γάρ (for) ἐστιν (is) ὁ (-) Θεὸς (God) πάλιν (again) ἐνκεντρίσαι (to graft in) αὐτούς (them). 24εἰ (If) γὰρ (for) σὺ (you), ἐκ (out of) τῆς (the) κατὰ (according to) φύσιν (nature) ἐξεκόπης (were cut off) ἀγριελαίου (a wild olive tree), καὶ (and), παρὰ (contrary to) φύσιν (nature), ἐνεκεντρίσθης (were grafted) εἰς (into) καλλιέλαιον (a cultivated olive tree), πόσῳ (how much) μᾶλλον (more) οὗτοι (these), οἱ (who) κατὰ (according to) φύσιν (nature are), ἐνκεντρισθήσονται (will be grafted into) τῇ (the) ἰδίᾳ (own) ἐλαίᾳ (olive tree)!

All Israel Shall Be Saved

25Οὐ (Not) γὰρ (for) θέλω (I want) ὑμᾶς (you) ἀγνοεῖν (to be ignorant), ἀδελφοί (brothers), τὸ (of the) μυστήριον (mystery) τοῦτο (this), ἵνα (that) μὴ (not) ἦτε (you may be) ἐν (in) ἑαυτοῖς (yourselves) φρόνιμοι (wise), ὅτι (that) πώρωσις (a hardening) ἀπὸ (in) μέρους (part) τῷ (-) Ἰσραὴλ (to Israel) γέγονεν (has happened), ἄχρι (until) οὗ (that) τὸ (the) πλήρωμα (fullness) τῶν (of the) ἐθνῶν (Gentiles) εἰσέλθῃ (may come in); 26καὶ (and) οὕτως (so) πᾶς (all) Ἰσραὴλ (Israel) σωθήσεται (will be saved), καθὼς (as) γέγραπται (it has been written):

“Ἥξει (Will come) ἐκ (out of) Σιὼν (Zion) ὁ (the One) Ῥυόμενος (Delivering),

ἀποστρέψει (He will remove) ἀσεβείας (ungodliness) ἀπὸ (from) Ἰακώβ (Jacob).

27καὶ (And) αὕτη (this is) αὐτοῖς (to them) ἡ (the) παρ’ (from) ἐμοῦ (Me) διαθήκη (covenant),

ὅταν (when) ἀφέλωμαι (I shall take away) τὰς (the) ἁμαρτίας (sins) αὐτῶν (of them).”f

28Κατὰ (As regards) μὲν (indeed) τὸ (the) εὐαγγέλιον (gospel), ἐχθροὶ (they are enemies) δι’ (on account of) ὑμᾶς (you); κατὰ (As regards) δὲ (however) τὴν (the) ἐκλογὴν (election), ἀγαπητοὶ (beloved) διὰ (on account of) τοὺς (the) πατέρας (patriarchs). 29ἀμεταμέλητα (Irrevocable) γὰρ (for) τὰ (are the) χαρίσματα (gifts) καὶ (and) ἡ (the) κλῆσις (calling) τοῦ (-) Θεοῦ (of God).

30Ὥσπερ (Just as) γὰρ (for) ὑμεῖς (you) ποτε (once) ἠπειθήσατε (were disobedient) τῷ (-) Θεῷ (to God), νῦν (now) δὲ (however) ἠλεήθητε (have been shown mercy) τῇ (the) τούτων (of these) ἀπειθείᾳ (disobedience), 31οὕτως (so) καὶ (also) οὗτοι (these) νῦν (now) ἠπείθησαν (have been disobedient), τῷ (the) ὑμετέρῳ (for your) ἐλέει (mercy), ἵνα (so that) καὶ (also) αὐτοὶ (they) νῦν (now) ἐλεηθῶσιν (may have mercy shown them). 32συνέκλεισεν (Has bound up) γὰρ (for) ὁ (-) Θεὸς (God) τοὺς (-) πάντας (all) εἰς (in) ἀπείθειαν (disobedience), ἵνα (that) τοὺς (-) πάντας (all) ἐλεήσῃ (He may show mercy to).

A Hymn of Praise
(Romans 16:25-27; Jude 1:24-25)

33Ὦ (O), βάθος (the depth) πλούτου (of riches),

καὶ (both) σοφίας (of wisdom) καὶ (and) γνώσεως (knowledge) Θεοῦ (of God)!

ὡς (How) ἀνεξεραύνητα (unsearchable) τὰ (the) κρίματα (judgments) αὐτοῦ (of Him),

καὶ (and) ἀνεξιχνίαστοι (untraceable) αἱ (the) ὁδοὶ (ways) αὐτοῦ (of Him)!

34“Τίς (Who) γὰρ (for) ἔγνω (has known) νοῦν (the mind) Κυρίου (of the Lord),

ἢ (or) τίς (who) σύμβουλος (counselor) αὐτοῦ (of Him) ἐγένετο (has been)?”g

35“Ἢ (Or) τίς (who) προέδωκεν (has first given) αὐτῷ (to Him),

καὶ (and) ἀνταποδοθήσεται (it will be recompensed) αὐτῷ (to him)?”h

36ὅτι (For) ἐξ (from) αὐτοῦ (Him), καὶ (and) δι’ (through) αὐτοῦ (Him), καὶ (and) εἰς (unto) αὐτὸν (Him) τὰ (-) πάντα (are all things).

αὐτῷ (To Him be) ἡ (the) δόξα (glory) εἰς (to) τοὺς (the) αἰῶνας (ages)! ἀμήν (Amen).