Faith and Assurance

1Ἔστιν (Is) δὲ (now) πίστις (faith) ἐλπιζομένων (of things hoped for) ὑπόστασις (the assurance), πραγμάτων (of things) ἔλεγχος (the conviction) οὐ (not) βλεπομένων (being seen). 2ἐν (In) ταύτῃ (this) γὰρ (for) ἐμαρτυρήθησαν (were commended) οἱ (the) πρεσβύτεροι (ancients).

3Πίστει (By faith) νοοῦμεν (we understand) κατηρτίσθαι (to have been formed) τοὺς (the) αἰῶνας (universe) ῥήματι (by the word) Θεοῦ (of God), εἰς (so that) τὸ (which) μὴ (not) ἐκ (from things) φαινομένων (being visible), τὸ (the things) βλεπόμενον (being seen) γεγονέναι (have been made).

The Faith of Abel, Enoch, Noah

4Πίστει (By faith) πλείονα (a more excellent) θυσίαν (sacrifice) Ἅβελ (Abel) παρὰ (than) Κάϊν (Cain) προσήνεγκεν (offered) τῷ (-) Θεῷ (to God), δι’ (through) ἧς (which) ἐμαρτυρήθη (he was testified) εἶναι (to be) δίκαιος (righteous), μαρτυροῦντος (bearing witness) ἐπὶ (to) τοῖς (the) δώροις (gifts) αὐτοῦ (of him) τοῦ (-) Θεοῦ (God); καὶ (and) δι’ (through) αὐτῆς (it), ἀποθανὼν (having died), ἔτι (still) λαλεῖ (he speaks).

5Πίστει (By faith) Ἑνὼχ (Enoch) μετετέθη (was translated), τοῦ (-) μὴ (not) ἰδεῖν (to see) θάνατον (death); καὶ (and) οὐχ (not) ηὑρίσκετο (was he found), διότι (because) μετέθηκεν (had taken up) αὐτὸν (him) ὁ (-) Θεός (God).a πρὸ (Before) γὰρ (for) τῆς (the) μεταθέσεως (translation), μεμαρτύρηται (he was commended) εὐαρεστηκέναι (to have pleased) τῷ (-) Θεῷ (God). 6χωρὶς (Without) δὲ (now) πίστεως (faith), ἀδύνατον (it is impossible) εὐαρεστῆσαι (to please Him). πιστεῦσαι (To believe) γὰρ (for) δεῖ (it behooves) τὸν (the one) προσερχόμενον (drawing near) τῷ (-) Θεῷ (to God), ὅτι (that) ἔστιν (He exists), καὶ (and that) τοῖς (to those) ἐκζητοῦσιν (earnestly seeking out) αὐτὸν (Him), μισθαποδότης (a rewarder) γίνεται (He becomes).

7Πίστει (By faith) χρηματισθεὶς (having been divinely instructed) Νῶε (Noah) περὶ (concerning) τῶν (the things) μηδέπω (not yet) βλεπομένων (seen), εὐλαβηθεὶς (having been moved with fear), κατεσκεύασεν (prepared) κιβωτὸν (an ark) εἰς (for) σωτηρίαν (the salvation) τοῦ (of the) οἴκου (household) αὐτοῦ (of him), δι’ (by) ἧς (which) κατέκρινεν (he condemned) τὸν (the) κόσμον (world), καὶ (and) τῆς (of the) κατὰ (according to) πίστιν (faith) δικαιοσύνης (righteousness that is), ἐγένετο (he became) κληρονόμος (heir).

The Faith of Abraham and Sarah
(Genesis 15:1-7; Romans 4:1-12; Galatians 3:1-9; James 2:14-26)

8Πίστει (By faith) καλούμενος (being called), Ἀβραὰμ (Abraham) ὑπήκουσεν (obeyed) ἐξελθεῖν (to go out) εἰς (into) τόπον (a place) ὃν (that) ἤμελλεν (he was going) λαμβάνειν (to receive) εἰς (for) κληρονομίαν (an inheritance), καὶ (and) ἐξῆλθεν (went out), μὴ (not) ἐπιστάμενος (knowing) ποῦ (where) ἔρχεται (he is going). 9Πίστει (By faith) παρῴκησεν (he sojourned) εἰς (in) γῆν (the land) τῆς (of the) ἐπαγγελίας (promise), ὡς (as in) ἀλλοτρίαν (a foreign country), ἐν (in) σκηναῖς (tents) κατοικήσας (having dwelt) μετὰ (with) Ἰσαὰκ (Isaac) καὶ (and) Ἰακὼβ (Jacob), τῶν (the) συνκληρονόμων (joint-heirs) τῆς (of the) ἐπαγγελίας (promise) τῆς (-) αὐτῆς (same). 10ἐξεδέχετο (He was awaiting) γὰρ (for) τὴν (the) τοὺς (-) θεμελίους (foundations) ἔχουσαν (having) πόλιν (city), ἧς (of which) τεχνίτης (the architect) καὶ (and) δημιουργὸς (builder is) ὁ (-) Θεός (God).

11Πίστει (By faith) καὶ (also), αὐτῇ (herself) Σάρρᾳ (Sarah) [στεῖρα] (barren), δύναμιν (power) εἰς (for) καταβολὴν (the conception) σπέρματος (of seed) ἔλαβεν (received), καὶ (even) παρὰ (beyond) καιρὸν (the opportune) ἡλικίας (age), ἐπεὶ (since) πιστὸν (faithful) ἡγήσατο (she considered) τὸν (the One) ἐπαγγειλάμενον (having promised). 12διὸ (Therefore) καὶ (also) ἀφ’ (from) ἑνὸς (one man) ἐγεννήθησαν (were born), καὶ (and) ταῦτα (he) νενεκρωμένου (having been as good as dead), καθὼς (as) τὰ (the) ἄστρα (stars) τοῦ (of) οὐρανοῦ (heaven) τῷ (-) πλήθει (in multitude), καὶ (and) ὡς (as) ἡ (the) ἄμμος (sand) ἡ (-) παρὰ (by) τὸ (the) χεῖλος (shore) τῆς (of the) θαλάσσης (sea) ἡ (-) ἀναρίθμητος (countless).

13Κατὰ (In) πίστιν (faith) ἀπέθανον (died) οὗτοι (these) πάντες (all), μὴ (not) κομισάμενοι (having received) τὰς (the) ἐπαγγελίας (promises), ἀλλὰ (but) πόρρωθεν (from afar) αὐτὰς (them) ἰδόντες (having seen), καὶ (and) ἀσπασάμενοι (having embraced them), καὶ (and) ὁμολογήσαντες (having confessed) ὅτι (that) ξένοι (strangers) καὶ (and) παρεπίδημοί (sojourners) εἰσιν (they are) ἐπὶ (on) τῆς (the) γῆς (earth). 14οἱ (Those) γὰρ (for) τοιαῦτα (such things) λέγοντες (saying) ἐμφανίζουσιν (make manifest) ὅτι (that their) πατρίδα (own country) ἐπιζητοῦσιν (they are seeking). 15καὶ (And) εἰ (if) μὲν (indeed) ἐκείνης (that) ἐμνημόνευον (they had been remembering) ἀφ’ (from) ἧς (where) ἐξέβησαν (they came out), εἶχον (they would have had) ἂν (-) καιρὸν (opportunity) ἀνακάμψαι (to return). 16νῦν (Now) δὲ (however) κρείττονος (a better one) ὀρέγονται (they stretch forward to), τοῦτ’ (that) ἔστιν (is), ἐπουρανίου (a heavenly one). διὸ (Therefore) οὐκ (not) ἐπαισχύνεται (is ashamed of) αὐτοὺς (them) ὁ (-) Θεὸς (God), Θεὸς (God) ἐπικαλεῖσθαι (to be called) αὐτῶν (of them); ἡτοίμασεν (He has prepared) γὰρ (indeed) αὐτοῖς (for them) πόλιν (a city).

17Πίστει (By faith) προσενήνοχεν (has offered up) Ἀβραὰμ (Abraham) τὸν (-) Ἰσαὰκ (Isaac). πειραζόμενος (Being tested), καὶ (even) τὸν (his) μονογενῆ (only begotten son) προσέφερεν (was offering up) ὁ (the one) τὰς (the) ἐπαγγελίας (promises) ἀναδεξάμενος (having received), 18πρὸς (as to) ὃν (whom) ἐλαλήθη (it was said) ὅτι (-), “Ἐν (In) Ἰσαὰκ (Isaac) κληθήσεταί (will be reckoned) σοι (your) σπέρμα (offspring),”b 19λογισάμενος (having reasoned) ὅτι (that) καὶ (even) ἐκ (out from) νεκρῶν (the dead) ἐγείρειν (to raise), δυνατὸς (able was) ὁ (-) Θεός (God), ὅθεν (from where) αὐτὸν (him) καὶ (also) ἐν (in) παραβολῇ (a simile), ἐκομίσατο (he received).

The Faith of Isaac, Jacob, Joseph

20Πίστει (By faith) καὶ (also) περὶ (concerning) μελλόντων (the things coming), εὐλόγησεν (blessed) Ἰσαὰκ (Isaac) τὸν (-) Ἰακὼβ (Jacob) καὶ (and) τὸν (-) Ἠσαῦ (Esau).

21Πίστει (By faith) Ἰακὼβ (Jacob), ἀποθνῄσκων (dying), ἕκαστον (each) τῶν (of the) υἱῶν (sons) Ἰωσὴφ (of Joseph) εὐλόγησεν (blessed), καὶ (and) προσεκύνησεν (worshiped) ἐπὶ (on) τὸ (the) ἄκρον (top) τῆς (of the) ῥάβδου (staff) αὐτοῦ (of him).

22Πίστει (By faith) Ἰωσὴφ (Joseph), τελευτῶν (dying), περὶ (concerning) τῆς (the) ἐξόδου (exodus) τῶν (of the) υἱῶν (sons) Ἰσραὴλ (of Israel) ἐμνημόνευσεν (made mention), καὶ (and) περὶ (concerning) τῶν (the) ὀστέων (bones) αὐτοῦ (of him) ἐνετείλατο (gave instructions).

The Faith of Moses

23Πίστει (By faith) Μωϋσῆς (Moses), γεννηθεὶς (having been born), ἐκρύβη (was hidden) τρίμηνον (three months) ὑπὸ (by) τῶν (the) πατέρων (parents) αὐτοῦ (of him), διότι (because) εἶδον (they saw) ἀστεῖον (was beautiful) τὸ (the) παιδίον (little child), καὶ (and) οὐκ (not) ἐφοβήθησαν (they did fear) τὸ (the) διάταγμα (edict) τοῦ (of the) βασιλέως (king).

24Πίστει (By faith) Μωϋσῆς (Moses), μέγας (grown) γενόμενος (having become), ἠρνήσατο (refused) λέγεσθαι (to be called) υἱὸς (the son) θυγατρὸς (of the daughter) Φαραώ (of Pharaoh), 25μᾶλλον (rather) ἑλόμενος (having chosen) συνκακουχεῖσθαι (to suffer affliction with) τῷ (the) λαῷ (people) τοῦ (-) Θεοῦ (of God) ἢ (than) πρόσκαιρον (the temporary) ἔχειν (to have) ἁμαρτίας (of sin) ἀπόλαυσιν (enjoyment), 26μείζονα (greater) πλοῦτον (wealth) ἡγησάμενος (having esteemed) τῶν (than the) Αἰγύπτου (of Egypt) θησαυρῶν (treasures) τὸν (the) ὀνειδισμὸν (reproach) τοῦ (-) Χριστοῦ (of Christ); ἀπέβλεπεν (he was looking) γὰρ (for) εἰς (toward) τὴν (the) μισθαποδοσίαν (reward).

27Πίστει (By faith) κατέλιπεν (he left) Αἴγυπτον (Egypt), μὴ (not) φοβηθεὶς (having feared) τὸν (the) θυμὸν (anger) τοῦ (of the) βασιλέως (king); τὸν (the) γὰρ (for) ἀόρατον (Invisible One) ὡς (as) ὁρῶν (seeing), ἐκαρτέρησεν (he persevered). 28Πίστει (By faith) πεποίηκεν (he has kept) τὸ (the) πάσχα (Passover) καὶ (and) τὴν (the) πρόσχυσιν (sprinkling) τοῦ (of the) αἵματος (blood), ἵνα (so that) μὴ (not) ὁ (the one) ὀλοθρεύων (destroying) τὰ (the) πρωτότοκα (firstborn) θίγῃ (would touch) αὐτῶν (them).

29Πίστει (By faith) διέβησαν (they passed through) τὴν (the) Ἐρυθρὰν (Red) Θάλασσαν (Sea), ὡς (as) διὰ (through) ξηρᾶς (dry) γῆς (land), ἧς (which) πεῖραν (an attempt) λαβόντες (having made), οἱ (the) Αἰγύπτιοι (Egyptians) κατεπόθησαν (were swallowed up).

The Faith of Many

30Πίστει (By faith) τὰ (the) τείχη (walls) Ἰεριχὼ (of Jericho) ἔπεσαν (fell), κυκλωθέντα (having been encircled) ἐπὶ (for) ἑπτὰ (seven) ἡμέρας (days).

31Πίστει (By faith) Ῥαὰβ (Rahab) ἡ (the) πόρνη (prostitute) οὐ (not) συναπώλετο (did perish with) τοῖς (those) ἀπειθήσασιν (having disobeyed), δεξαμένη (having received) τοὺς (the) κατασκόπους (spies) μετ’ (with) εἰρήνης (peace).

32Καὶ (And) τί (what) ἔτι (more) λέγω (shall I say)? ἐπιλείψει (Will fail) με (me) γὰρ (for) διηγούμενον (telling) ὁ (the) χρόνος (time), περὶ (of) Γεδεών (Gideon), Βαράκ (Barak), Σαμψών (Samson), Ἰεφθάε (Jephthah), Δαυίδ (David) τε (also), καὶ (and) Σαμουὴλ (Samuel), καὶ (and) τῶν (the) προφητῶν (prophets), 33οἳ (who) διὰ (by) πίστεως (faith) κατηγωνίσαντο (conquered) βασιλείας (kingdoms), εἰργάσαντο* (administered) δικαιοσύνην (justice), ἐπέτυχον (obtained) ἐπαγγελιῶν (promises); ἔφραξαν (shut) στόματα (the mouths) λεόντων (of lions), 34ἔσβεσαν (quenched) δύναμιν (the power) πυρός (of fire), ἔφυγον (escaped) στόματα (the mouths) μαχαίρης (of the sword); ἐδυναμώθησαν (acquired strength) ἀπὸ (out of) ἀσθενείας (weakness), ἐγενήθησαν (became) ἰσχυροὶ (mighty) ἐν (in) πολέμῳ (war), παρεμβολὰς (the armies) ἔκλιναν (put to flight) ἀλλοτρίων (of foreigners).

35Ἔλαβον (Received back) γυναῖκες (women) ἐξ (by) ἀναστάσεως (resurrection) τοὺς (the) νεκροὺς (dead) αὐτῶν (of them); ἄλλοι (others) δὲ (then) ἐτυμπανίσθησαν (were tortured), οὐ (not) προσδεξάμενοι (having accepted) τὴν (-) ἀπολύτρωσιν (release), ἵνα (so that) κρείττονος (a better) ἀναστάσεως (resurrection) τύχωσιν (they might obtain). 36ἕτεροι (Others) δὲ (then) ἐμπαιγμῶν (of mockings) καὶ (and) μαστίγων (of scourgings), πεῖραν (trial) ἔλαβον (received); ἔτι (in addition), δὲ (also) δεσμῶν (of chains) καὶ (and) φυλακῆς (imprisonment).

37Ἐλιθάσθησαν (They were stoned), ἐπρίσθησαν (they were sawed in two),c ἐν (by) φόνῳ (slaughter) μαχαίρης (of the sword) ἀπέθανον (they were killed); περιῆλθον (they wandered) ἐν (in) μηλωταῖς (sheepskins), ἐν (in) αἰγείοις (goats’) δέρμασιν (skins), ὑστερούμενοι (being destitute), θλιβόμενοι (being oppressed), κακουχούμενοι (being mistreated); 38ὧν (of whom) οὐκ (not) ἦν (was) ἄξιος (worthy) ὁ (the) κόσμος (world); ἐπὶ (in) ἐρημίαις (deserts) πλανώμενοι (wandering), καὶ (and) ὄρεσιν (mountains), καὶ (and) σπηλαίοις (caves), καὶ (and) ταῖς (-) ὀπαῖς (holes) τῆς (of the) γῆς (earth).

39Καὶ (And) οὗτοι (these) πάντες (all), μαρτυρηθέντες (having been commended) διὰ (through) τῆς (the) πίστεως (faith), οὐκ (not) ἐκομίσαντο (did receive) τὴν (the) ἐπαγγελίαν (promise), 40τοῦ (-) Θεοῦ (God) περὶ (for) ἡμῶν (us) κρεῖττόν (better) τι (something) προβλεψαμένου (having planned), ἵνα (so that) μὴ (not) χωρὶς (apart from) ἡμῶν (us) τελειωθῶσιν (they should be made perfect).