The Lord's Prayer
(Matthew 6:5-15)

1Καὶ (And) ἐγένετο (it came to pass) ἐν (in) τῷ (-) εἶναι (being) αὐτὸν (His) ἐν (in) τόπῳ (a place) τινὶ (certain) προσευχόμενον (praying), ὡς (when) ἐπαύσατο (He ceased), εἶπέν (said) τις (one) τῶν (of the) μαθητῶν (disciples) αὐτοῦ (of Him) πρὸς (to) αὐτόν (Him), “Κύριε (Lord), δίδαξον (teach) ἡμᾶς (us) προσεύχεσθαι (to pray), καθὼς (as) καὶ (also) Ἰωάννης (John) ἐδίδαξεν (taught) τοὺς (the) μαθητὰς (disciples) αὐτοῦ (of him).”

2Εἶπεν (He said) δὲ (then) αὐτοῖς (to them), “Ὅταν (When) προσεύχησθε (you pray) λέγετε (say):

‘Πάτερ (Father),a ἁγιασθήτω (hallowed be) τὸ (the) ὄνομά (name) σου (of You).

Ἐλθέτω* (Come) ἡ (the) βασιλεία (kingdom) σου (of You).b τὸ (-)

3Τὸν (The) ἄρτον (bread) ἡμῶν (of us) τὸν (-) ἐπιούσιον (daily) δίδου (give) ἡμῖν (us) τὸ (-) καθ’ (each) ἡμέραν (day).

4Καὶ (And) ἄφες (forgive) ἡμῖν (us) τὰς (the) ἁμαρτίας (sins) ἡμῶν (of us),

Καὶ (also) γὰρ (for) αὐτοὶ (ourselves) ἀφίομεν (we forgive) παντὶ (everyone) ὀφείλοντι (indebted) ἡμῖν (to us);

Καὶ (and) μὴ (not) εἰσενέγκῃς (lead) ἡμᾶς (us) εἰς (into) πειρασμόν (temptation).’”c

Ask, Seek, Knock
(Matthew 7:7-12)

5Καὶ (And) εἶπεν (He said) πρὸς (to) αὐτούς (them), “Τίς (Who) ἐξ (among) ὑμῶν (you) ἕξει (will have) φίλον (a friend), καὶ (and) πορεύσεται (will go) πρὸς (to) αὐτὸν (him) μεσονυκτίου (at midnight) καὶ (and) εἴπῃ (say) αὐτῷ (to him), ‘Φίλε (Friend), χρῆσόν (lend) μοι (me) τρεῖς (three) ἄρτους (loaves), 6ἐπειδὴ (since) φίλος (a friend) μου (of my) παρεγένετο (is come) ἐξ (off) ὁδοῦ (a journey) πρός (to) με (me), καὶ (and) οὐκ (nothing) ἔχω (I have) ὃ (what) παραθήσω (I will set before) αὐτῷ (him).’

7Κἀκεῖνος (And he) ἔσωθεν (from within) ἀποκριθεὶς (answering) εἴπῃ (will say), ‘Μή (Not) μοι (me) κόπους (trouble) πάρεχε (cause); ἤδη (already) ἡ (the) θύρα (door) κέκλεισται (has been shut), καὶ (and) τὰ (the) παιδία (children) μου (of me) μετ’ (with) ἐμοῦ (me) εἰς (in) τὴν (the) κοίτην (bed) εἰσίν (are); οὐ (not) δύναμαι (I am able) ἀναστὰς (having risen up), δοῦναί (to give) σοι (to you).’

8Λέγω (I say) ὑμῖν (to you), εἰ (if) καὶ (even) οὐ (not) δώσει (he will give) αὐτῷ (to him), ἀναστὰς (having risen up), διὰ (because of) τὸ (-) εἶναι (being) φίλον (friend) αὐτοῦ (of him), διά (because of) γε (yet) τὴν (the) ἀναίδειαν (persistence) αὐτοῦ (of him), ἐγερθεὶς (having risen) δώσει (he will give) αὐτῷ (him) ὅσων (as much as) χρῄζει (he needs).

9Κἀγὼ (And I) ὑμῖν (to you) λέγω (say), αἰτεῖτε (ask) καὶ (and) δοθήσεται (it will be given) ὑμῖν (to you); ζητεῖτε (seek) καὶ (and) εὑρήσετε (you will find); κρούετε (knock) καὶ (and) ἀνοιγήσεται (it will be opened) ὑμῖν (to you). 10πᾶς (Everyone) γὰρ (for) ὁ (-) αἰτῶν (asking) λαμβάνει (receives); καὶ (and) ὁ (the one) ζητῶν (seeking) εὑρίσκει (finds); καὶ (and) τῷ (to the one) κρούοντι (knocking), ἀνοιγήσεται (it will be opened).

11Τίνα (Which) δὲ (now) ἐξ (of) ὑμῶν (you) τὸν (who is) πατέρα (a father), αἰτήσει (will ask for) ὁ (the) υἱὸς (son)d ἰχθύν (a fish), καὶ* (and) ἀντὶ (instead of) ἰχθύος (a fish), ὄφιν (a serpent) αὐτῷ (to him) ἐπιδώσει (will he give)? 12ἢ (Or) καὶ (also) αἰτήσει (if he will ask for) ᾠόν (an egg), ἐπιδώσει (will he give) αὐτῷ (to him) σκορπίον (a scorpion)? 13εἰ (If) οὖν (therefore) ὑμεῖς (you), πονηροὶ (evil) ὑπάρχοντες (being), οἴδατε (know) δόματα (gifts) ἀγαθὰ (good) διδόναι (to give) τοῖς (to the) τέκνοις (children) ὑμῶν (of you), πόσῳ (how much) μᾶλλον (more) ὁ (the) Πατὴρ (Father) ὁ (who is) ἐξ (in) οὐρανοῦ (heaven) δώσει (will give) Πνεῦμα (the Spirit) Ἅγιον (Holy) τοῖς (to those) αἰτοῦσιν (asking) αὐτόν (Him)!”

A House Divided
(Matthew 12:22-30; Mark 3:20-27)

14Καὶ (And) ἦν (He was) ἐκβάλλων (casting out) δαιμόνιον (a demon), καὶ (and) αὐτὸ (it) ἦν (was) κωφόν (mute); ἐγένετο (it came to pass) δὲ (then) τοῦ (the) δαιμονίου (demon) ἐξελθόντος (having gone out), ἐλάλησεν (spoke) ὁ (the) κωφός (mute man). καὶ (And) ἐθαύμασαν (marveled) οἱ (the) ὄχλοι (crowds). 15τινὲς (Some) δὲ (then) ἐξ (of) αὐτῶν (them) εἶπον* (said), “Ἐν (By) Βεελζεβοὺλ (Beelzebul) τῷ (the) ἄρχοντι (prince) τῶν (of the) δαιμονίων (demons) ἐκβάλλει (He casts out) τὰ (the) δαιμόνια (demons).” 16ἕτεροι (Others) δὲ (now), πειράζοντες (testing), σημεῖον (a sign) ἐξ (from) οὐρανοῦ (heaven) ἐζήτουν (were seeking) παρ’ (from) αὐτοῦ (Him).

17Αὐτὸς (He) δὲ (now), εἰδὼς (knowing) αὐτῶν (their) τὰ (-) διανοήματα (thoughts), εἶπεν (said) αὐτοῖς (to them), “Πᾶσα (Every) βασιλεία (kingdom) ἐφ’ (against) ἑαυτὴν (itself) διαμερισθεῖσα (having been divided) ἐρημοῦται (is brought to desolation); καὶ (and) οἶκος (a house) ἐπὶ (against) οἶκον (a house) πίπτει (falls). 18εἰ (If) δὲ (now) καὶ (also) ὁ (-) Σατανᾶς (Satan) ἐφ’ (against) ἑαυτὸν (himself) διεμερίσθη (is divided), πῶς (how) σταθήσεται (will stand) ἡ (the) βασιλεία (kingdom) αὐτοῦ (of him)? ὅτι (For) λέγετε (you say), ἐν (by) Βεελζεβοὺλ (Beelzebul) ἐκβάλλειν (cast out) με (I) τὰ (the) δαιμόνια (demons). 19εἰ (If) δὲ (now) ἐγὼ (I) ἐν (by) Βεελζεβοὺλ (Beelzebul) ἐκβάλλω (cast out) τὰ (the) δαιμόνια (demons), οἱ (the) υἱοὶ (sons) ὑμῶν (of you), ἐν (by) τίνι (whom) ἐκβάλλουσιν (do they cast out)? διὰ (On account of) τοῦτο (this), αὐτοὶ (they) ὑμῶν (of you) κριταὶ (judges) ἔσονται (will be). 20εἰ (If) δὲ (however) ἐν (by) δακτύλῳ (the finger) Θεοῦ (of God) ἐγὼ (I) ἐκβάλλω (cast out) τὰ (the) δαιμόνια (demons), ἄρα (then) ἔφθασεν (has come) ἐφ’ (upon) ὑμᾶς (you) ἡ (the) βασιλεία (kingdom) τοῦ (-) Θεοῦ (of God).

21Ὅταν (When) ὁ (the) ἰσχυρὸς (strong man) καθωπλισμένος (being armed) φυλάσσῃ (might guard) τὴν (-) ἑαυτοῦ (his) αὐλήν (house), ἐν (in) εἰρήνῃ (peace) ἐστὶν (are) τὰ (the) ὑπάρχοντα (possessions) αὐτοῦ (of him); 22ἐπὰν (when) δὲ (however) ἰσχυρότερος (one stronger) αὐτοῦ (than he), ἐπελθὼν (having come upon him), νικήσῃ (shall overcome) αὐτόν (him), τὴν (the) πανοπλίαν (complete armor) αὐτοῦ (of him) αἴρει (he takes away) ἐφ’ (in) ᾗ (which) ἐπεποίθει (he had trusted), καὶ (and) τὰ (the) σκῦλα (plunder) αὐτοῦ (of him) διαδίδωσιν (he divides).

23Ὁ (The one) μὴ (not) ὢν (being) μετ’ (with) ἐμοῦ (Me) κατ’ (against) ἐμοῦ (Me) ἐστιν (is); καὶ (and) ὁ (the one) μὴ (not) συνάγων (gathering) μετ’ (with) ἐμοῦ (Me) σκορπίζει (scatters).

An Unclean Spirit Returns
(Matthew 12:43-45)

24Ὅταν (When) τὸ (the) ἀκάθαρτον (unclean) πνεῦμα (spirit) ἐξέλθῃ (is gone out) ἀπὸ (from) τοῦ (the) ἀνθρώπου (man), διέρχεται (it passes) δι’ (through) ἀνύδρων (waterless) τόπων (places) ζητοῦν (seeking) ἀνάπαυσιν (rest); καὶ (and) μὴ (not) εὑρίσκον (finding any), [τότε] (then) λέγει (it says), ‘Ὑποστρέψω (I will return) εἰς (to) τὸν (the) οἶκόν (house) μου (of me), ὅθεν (from where) ἐξῆλθον (I came out).’ 25καὶ (And) ἐλθὸν (having come), εὑρίσκει (it finds it) σεσαρωμένον (swept) καὶ (and) κεκοσμημένον (put in order). 26τότε (Then) πορεύεται (it goes) καὶ (and) παραλαμβάνει (takes) ἕτερα (other) πνεύματα (spirits) πονηρότερα (more evil) ἑαυτοῦ (than itself), ἑπτά (seven), καὶ (and) εἰσελθόντα (having entered), κατοικεῖ (they dwell) ἐκεῖ (there); καὶ (and) γίνεται (becomes) τὰ (the) ἔσχατα (last) τοῦ (of the) ἀνθρώπου (man) ἐκείνου (that) χείρονα (worse) τῶν (than the) πρώτων (first).”

True Blessedness

27Ἐγένετο (It came to pass) δὲ (then), ἐν (in) τῷ (-) λέγειν (saying) αὐτὸν (His) ταῦτα (these things), ἐπάρασά (having lifted up) τις (one) φωνὴν (her voice), γυνὴ (a woman) ἐκ (from) τοῦ (the) ὄχλου (crowd) εἶπεν (said) αὐτῷ (to Him), “Μακαρία (Blessed is) ἡ (the) κοιλία (womb) ἡ (-) βαστάσασά (having borne) σε (You), καὶ (and) μαστοὶ (the breasts) οὓς (at which) ἐθήλασας (You nursed).”

28Αὐτὸς (He) δὲ (then) εἶπεν (said), “Μενοῦν (No rather), μακάριοι (blessed are) οἱ (those) ἀκούοντες (hearing) τὸν (the) λόγον (word) τοῦ (-) Θεοῦ (of God) καὶ (and) φυλάσσοντες (keeping it).”

The Sign of Jonah
(Matthew 12:38-42)

29Τῶν (Of the) δὲ (now) ὄχλων (crowds) ἐπαθροιζομένων (being pressed around together), ἤρξατο (He began) λέγειν (to say), “Ἡ (The) γενεὰ (generation) αὕτη (this), γενεὰ (generation) πονηρά (an evil) ἐστιν (is); σημεῖον (a sign) ζητεῖ (it seeks after), καὶ (and) σημεῖον (a sign) οὐ (not) δοθήσεται (will be given) αὐτῇ (to it), εἰ (if) μὴ (not) τὸ (the) σημεῖον (sign) Ἰωνᾶ (of Jonah). 30καθὼς (As) γὰρ (for) ἐγένετο (was) Ἰωνᾶς (Jonah) τοῖς (to the) Νινευίταις (Ninevites) σημεῖον (a sign), οὕτως (thus) ἔσται (will be) καὶ (also) ὁ (the) Υἱὸς (Son) τοῦ (-) ἀνθρώπου (of Man) τῇ (to the) γενεᾷ (generation) ταύτῃ (this).

31Βασίλισσα (The Queen) νότου (of the South) ἐγερθήσεται (will rise up) ἐν (in) τῇ (the) κρίσει (judgment) μετὰ (with) τῶν (the) ἀνδρῶν (men) τῆς (of the) γενεᾶς (generation) ταύτης (this), καὶ (and) κατακρινεῖ (will condemn) αὐτούς (them). ὅτι (For) ἦλθεν (she came) ἐκ (from) τῶν (the) περάτων (ends) τῆς (of the) γῆς (earth) ἀκοῦσαι (to hear) τὴν (the) σοφίαν (wisdom) Σολομῶνος (of Solomon), καὶ (and) ἰδοὺ (behold), πλεῖον (greater) Σολομῶνος (than Solomon) ὧδε (here). 32ἄνδρες (The men) Νινευῖται (of Nineveh) ἀναστήσονται (will stand up) ἐν (in) τῇ (the) κρίσει (judgment) μετὰ (with) τῆς (the) γενεᾶς (generation) ταύτης (this), καὶ (and) κατακρινοῦσιν (will condemn) αὐτήν (it). ὅτι (For) μετενόησαν (they repented) εἰς (at) τὸ (the) κήρυγμα (preaching) Ἰωνᾶ (of Jonah), καὶ (and) ἰδοὺ (behold), πλεῖον (greater) Ἰωνᾶ (than Jonah) ὧδε (is here).

The Lamp of the Body
(Matthew 6:22-24)

33Οὐδεὶς (But no one) λύχνον (a lamp) ἅψας (having lit), εἰς (in) κρύπτην (secret) τίθησιν (sets it), οὐδὲ (nor) ὑπὸ (under) τὸν (the) μόδιον (basket), ἀλλ’ (but) ἐπὶ (upon) τὴν (the) λυχνίαν (lampstand), ἵνα (that) οἱ (those) εἰσπορευόμενοι (entering in) τὸ (the) φέγγος (light) βλέπωσιν (may see).

34Ὁ (The) λύχνος (lamp) τοῦ (of your) σώματός (body) ἐστιν (is) ὁ (the) ὀφθαλμός (eye) σου (of you). ὅταν (When) ὁ (the) ὀφθαλμός (eye) σου (of you) ἁπλοῦς (clear) ᾖ (is), καὶ (also) ὅλον (all) τὸ (the) σῶμά (body) σου (of you) φωτεινόν (light) ἐστιν (is); ἐπὰν (when) δὲ (however) πονηρὸς (evil) ᾖ (it be), καὶ (also) τὸ (the) σῶμά (body) σου (of you) σκοτεινόν (is dark). 35σκόπει (Take heed) οὖν (therefore), μὴ (lest) τὸ (the) φῶς (light) τὸ (that is) ἐν (in) σοὶ (you) σκότος (darkness) ἐστίν (be). 36εἰ (If) οὖν (therefore) τὸ (the) σῶμά (body) σου (of you) ὅλον (is full) φωτεινόν (of light), μὴ (not) ἔχον (having) μέρος (part) τι (any) σκοτεινόν (dark), ἔσται (it will be) φωτεινὸν (light) ὅλον (all), ὡς (as) ὅταν (when) ὁ (the) λύχνος (lamp) τῇ (-) ἀστραπῇ (shining) φωτίζῃ (might light) σε (you).”

Woes to Religious Leaders
(Matthew 23:1-36)

37Ἐν (In) δὲ (then) τῷ (the) λαλῆσαι (speaking), ἐρωτᾷ (asked) αὐτὸν (Him) Φαρισαῖος (a Pharisee) ὅπως (that) ἀριστήσῃ (He would dine) παρ’ (with) αὐτῷ (him), εἰσελθὼν (having entered) δὲ (then), ἀνέπεσεν (He reclined). 38ὁ (-) δὲ (And) Φαρισαῖος (the Pharisee), ἰδὼν (having seen it), ἐθαύμασεν (marveled) ὅτι (that) οὐ (not) πρῶτον (first) ἐβαπτίσθη (He washed) πρὸ (before) τοῦ (the) ἀρίστου (dinner).

39Εἶπεν (Said) δὲ (then) ὁ (the) Κύριος (Lord) πρὸς (to) αὐτόν (him), “Νῦν (Now) ὑμεῖς (you) οἱ (-) Φαρισαῖοι (Pharisees), τὸ (the) ἔξωθεν (outside) τοῦ (of the) ποτηρίου (cup) καὶ (and) τοῦ (of the) πίνακος (dish) καθαρίζετε (you cleanse), τὸ (-) δὲ (and) ἔσωθεν (the inside) ὑμῶν (of you) γέμει (is full) ἁρπαγῆς (of plundering) καὶ (and) πονηρίας (wickedness). 40ἄφρονες (Fools)! οὐχ (Did not) ὁ (the One) ποιήσας (having made) τὸ (the) ἔξωθεν (outside), καὶ (also) τὸ (the) ἔσωθεν (inside) ἐποίησεν (make)? 41πλὴν (But of) τὰ (the things) ἐνόντα (being within) δότε (give) ἐλεημοσύνην (alms), καὶ (and) ἰδοὺ (behold), πάντα (all things) καθαρὰ (clean) ὑμῖν (to you) ἐστιν (are).

42Ἀλλὰ (But) οὐαὶ (woe) ὑμῖν (to you) τοῖς (-) Φαρισαίοις (Pharisees), ὅτι (for) ἀποδεκατοῦτε (you pay tithes of) τὸ (-) ἡδύοσμον (mint) καὶ (and) τὸ (-) πήγανον (rue) καὶ (and) πᾶν (every) λάχανον (herb); καὶ (and) παρέρχεσθε (you pass by) τὴν (the) κρίσιν (justice) καὶ (and) τὴν (the) ἀγάπην (love) τοῦ (-) Θεοῦ (of God). ταῦτα (These things) δὲ (also) ἔδει (it behooved you) ποιῆσαι (to do), κἀκεῖνα (and those) μὴ (not) παρεῖναι (to neglect).

43Οὐαὶ (Woe) ὑμῖν (to you) τοῖς (-) Φαρισαίοις (Pharisees), ὅτι (for) ἀγαπᾶτε (you love) τὴν (the) πρωτοκαθεδρίαν (first seat) ἐν (in) ταῖς (the) συναγωγαῖς (synagogues) καὶ (and) τοὺς (the) ἀσπασμοὺς (greetings) ἐν (in) ταῖς (the) ἀγοραῖς (marketplaces). 44οὐαὶ (Woe) ὑμῖν (to you), ὅτι (for) ἐστὲ (you are) ὡς (like) τὰ (-) μνημεῖα (graves) τὰ (-) ἄδηλα (unmarked), καὶ (and) οἱ (the) ἄνθρωποι (men) οἱ (-) περιπατοῦντες (walking) ἐπάνω (above) οὐκ (not) οἴδασιν (have known it).”

45Ἀποκριθεὶς (Answering) δέ (now), τις (one) τῶν (of the) νομικῶν (lawyers) λέγει (says) αὐτῷ (to Him), “Διδάσκαλε (Teacher), ταῦτα (these things) λέγων (saying), καὶ (also) ἡμᾶς (us) ὑβρίζεις (You insult).”

46Ὁ (-) δὲ (And) εἶπεν (He said), “Καὶ (Also) ὑμῖν (to you) τοῖς (the) νομικοῖς (lawyers), οὐαί (woe)! ὅτι (For) φορτίζετε (you burden) τοὺς (the) ἀνθρώπους (men) φορτία (with burdens) δυσβάστακτα (heavy to bear), καὶ (and) αὐτοὶ (yourselves) ἑνὶ (with one) τῶν (of the) δακτύλων (fingers) ὑμῶν (of you), οὐ (not) προσψαύετε (do touch) τοῖς (the) φορτίοις (burdens). 47οὐαὶ (Woe) ὑμῖν (to you), ὅτι (for) οἰκοδομεῖτε (you build) τὰ (the) μνημεῖα (tombs) τῶν (of the) προφητῶν (prophets), οἱ (-) δὲ (yet) πατέρες (the fathers) ὑμῶν (of you) ἀπέκτειναν (killed) αὐτούς (them). 48ἄρα (So) μάρτυρές (witnesses) ἐστε (you are), καὶ (and) συνευδοκεῖτε (consent) τοῖς (to the) ἔργοις (works) τῶν (of the) πατέρων (fathers) ὑμῶν (of you). ὅτι (For) αὐτοὶ (they) μὲν (indeed) ἀπέκτειναν (killed) αὐτοὺς (them); ὑμεῖς (you) δὲ (now) οἰκοδομεῖτε (build their tombs). 49διὰ (Because of) τοῦτο (this) καὶ (also) ἡ (the) σοφία (Wisdom) τοῦ (-) Θεοῦ (of God) εἶπεν (said), ‘Ἀποστελῶ (I will send) εἰς (to) αὐτοὺς (them) προφήτας (prophets) καὶ (and) ἀποστόλους (apostles), καὶ (and) ἐξ (some of) αὐτῶν (them) ἀποκτενοῦσιν (they will kill) καὶ (and) διώξουσιν (persecute),’ 50ἵνα (so that) ἐκζητηθῇ (might be charged) τὸ (the) αἷμα (blood) πάντων (of all) τῶν (the) προφητῶν (prophets) τὸ (-) ἐκκεχυμένον (having been poured out) ἀπὸ (from) καταβολῆς (the foundation) κόσμου (of the world) ἀπὸ (against) τῆς (the) γενεᾶς (generation) ταύτης (this), 51ἀπὸ (from) αἵματος (the blood) Ἅβελ (of Abel) ἕως (to) αἵματος (the blood) Ζαχαρίου (of Zechariah), τοῦ (the one) ἀπολομένου (having perished) μεταξὺ (between) τοῦ (the) θυσιαστηρίου (altar) καὶ (and) τοῦ (the) οἴκου (house). ναί (Yes), λέγω (I say) ὑμῖν (to you), ἐκζητηθήσεται (it will be required) ἀπὸ (of) τῆς (the) γενεᾶς (generation) ταύτης (this).

52Οὐαὶ (Woe) ὑμῖν (to you), τοῖς (the) νομικοῖς (lawyers), ὅτι (for) ἤρατε (you have taken away) τὴν (the) κλεῖδα (key) τῆς (of the) γνώσεως (knowledge). αὐτοὶ (You yourselves) οὐκ (not) εἰσήλθατε (did enter), καὶ (and) τοὺς (those who) εἰσερχομένους (are entering) ἐκωλύσατε (you hindered).”

53Κἀκεῖθεν (From there) ἐξελθόντος (having gone forth) αὐτοῦ (of Him), ἤρξαντο (began) οἱ (the) γραμματεῖς (scribes) καὶ (and) οἱ (the) Φαρισαῖοι (Pharisees) δεινῶς (urgently) ἐνέχειν (to press upon Him) καὶ (and) ἀποστοματίζειν (to make speak) αὐτὸν (Him) περὶ (about) πλειόνων (many things), 54ἐνεδρεύοντες (watching) αὐτὸν (Him) θηρεῦσαί (to catch) τι (in something) ἐκ (out of) τοῦ (the) στόματος (mouth) αὐτοῦ (of Him).